Nhân sâm tươi là loại dược liệu có nhiều công dụng tích cực đối với sức khỏe, thậm chí nó còn được mọi người tung hô là thần dược. Từ xa xưa, các thầy lang đã sử dụng nhân sâm trong các bài thuốc hỗ trợ điều tị bệnh và phục hồi sức khỏe hiệu quả. Có thể nói, đây là món quà sức khỏe vô cùng sang trọng và quý giá. Tuy nhiên, không phải ai cũng dùng được loại thảo dược này, đặc biệt là một số đối tượng như: người bị bệnh dạ dày cấp tính, phụ nữ mang thai, trẻ em dưới 14 tuổi, người bị ho lao, ho ra máu,... dùng nhân sâm không đỡ mà ngược lại còn gây tổn hại sức khỏe và bệnh tình thêm trầm trọng.
Theo YHCT, sâm được coi là đầu vị của thuốc bổ khí và đứng đầu trong 4 vị thuốc quý của Đông y: sâm, nhung, quế, phụ. Với công năng bổ khí, ích huyết, sinh tân, định thần, ích trí. Được dùng trị chứng chân khí suy kém, cơ thể thường xuyên có cảm giác mệt mỏi, đoản hơi, đoản khí, chân tay lạnh, mạch yếu, người gầy yếu, cơ thể mới ốm dậy, kém ăn, trí nhớ suy giảm, người ở trạng thái căng thẳng thần kinh, trong người nóng, háo khát, đái tháo, tim loạn nhịp, sinh dục kém, trẻ em quá gầy yếu, chậm lớn.
Những ai không nên dùng nhân sâm?
1. Người bị thường phong cảm mạo, phát sốt:
Khi bị cảm mạo, bất kể là do cảm nhiễm virus hay nhiễm vi khuẩn gây nên, đều có biểu trưng ngoại cảm. Trị liệu lấy sơ phong tán hàn hoặc thanh nhiệt giải biểu, để trừ bỏ ngoại tà.
Nhân sâm bổ khí, có thể làm cho ngoại tà trệ lưu trong cơ thể không thể phát tiết ra ngoài được, ảnh hưởng đến hiệu quả trị liệu, kéo dài bệnh tình. Cho nên người cần phải uống dài ngày nhân sâm thì trong thời gian bị cảm mạo cần phải tạm thời ngừng không uống.
2. Người bị bệnh gan mật cấp tính:
Các bệnh viêm gan truyền nhiễm cấp tính, sỏi mật, viêm túi mật cấp tính, có triệu chứng đau sườn, đau bụng, hoàng đản, phát sốt thì đều là do gan mật bị thấp nhiệt tăng chứa còn trở ngại, khí không lưu thông thanh thoát được. Và phương pháp trị liệu là lấy thanh lợi thấp nhiệt, lí khí dạo trệ là chính.
Tuy nhiên nếu sử dụng nhân sâm thì sẽ làm cho bệnh có chiều hướng nặng hơn bởi vì nhân sâm sẽ lại trợ thấp sinh nhiệt, làm cho khí trệ uất kết.
3. Người bị viêm dạ dày và ruột cấp tính, nôn mửa, đau bụng và đi ngoài:
Bệnh này thuốc thấp nhiệt tích trệ. Trị liệu cần tiêu thực đạo trệ, hòa vị thanh trường, trường hợp này không nên dùng nhân sâm, nếu dùng nhân sâm sẽ khiến dạ dày và ruột càng bị lấp nhét thêm, bệnh chỉ có nặng hơn chứ không hề thuyên giảm.
4. Người bị viêm loét bốc dạ dày cấp tính và xuất huyết:
Chứng viêm loét ở dạ dày, dịch vị ra nhiều, dạ dày bị cho giật gây ra bệnh đau dạ dày mà trong Trung y gọi là do khí trệ vị hóa mà sinh ra đau, huyết nhiệt chạy lung tung gây xuất huyết. Để chữa trị được bệnh này cần lý khí hòa vị, lương huyết chí huyết.
Nhưng nhân sâm lại có công dụng bổ khí, dùng nhân sâm làm cho khí càng thịnh lên, huyết càng hưng vượng, và điều này hoàn toàn trái ngược với nguyên tắc trị bệnh và tất nhiên sẽ không có được hiệu quả như mong muốn.
5. Người bị bệnh giãn phế quản, bị lao, ho ra máu:
Khi bệnh cảm nhiễm giãn phế quản, bị lao… thường có ho ra máu, trong đờm có máu, bị ho, có người sốt nhẹ, xuất huyết, biện chứng trong Trung y là âm hư hoả vượng, phế âm suy nhược. Trị liệu cần phải tư âm giáng hoả, lương huyết chỉ huyết. Vậy mà nhân sâm có thể làm thương âm động hoả, càng làm hiện tượng nôn ra máu trở nên nặng thêm.
6. Người trẻ hay bị di tinh, xuất tinh sớm:
Có thể nói nhân sâm có tác dụng như một loại sex hormon, nó thúc đẩy kích thích tố tình dục, nâng cao cơ năng sinh dục mà những trường hợp bị di tinh, xuất tinh sớm thường rất nhạy cảm và bị kích thích mạnh về tình dục nên nếu có sử dụng thì nhân sâm cũng sẽ chỉ làm nặng thêm tình trạng bệnh thôi.
7. Người cao huyết áp:
Những người này thường bị đầu váng, mắt mờ, mắt đỏ, tai ù, nôn nóng, dễ nổi nóng, mạch huyền, đó là can dương lên cao, can hỏa viêm tấy lên. Muốn trị liệu thì cần phải bình can tiền dương, thanh tiết can hỏa.
Nhiều người nghĩ rằng có thể chữa bằng nhân sâm, nhưng lại không biết rằng nếu sử dụng nhân sâm liều nhỏ thì có thể làm tăng huyết áp, dùng liều lớn thì có thể làm hạ huyết áp. Nhưng nói về mặt lâm sàng thì nhân sâm lại làm nặng thêm triệu chứng can dương can hỏa, là liều thuốc khó nắm vững được nên tốt nhất là không nên cho người cao huyết áp uống.
8. Phụ nữ đang mang thai:
Trong trường hợp bình thường, những người mang thai không cần phải uống thuốc gì cả. Nếu uống nhân sâm vào, thành phần của nhân sâm sẽ có thể thông qua tuần hoàn huyết dịch được thai nhi hấp thu một phần, làm tăng thêm thai hoả, rất bất lợi cho thai nhi và có thể dẫn tới tình trạng khó sinh, sẩy thai hoặc thai bị dị tật.
9. Người bị bệnh về hệ thống miễn dịch:
Ban đỏ, mụn nhọt, viêm khớp loại phong thấp, bệnh da cứng là những bệnh tự thân miễn dịch, thường thấy ở những người bị âm hư hỏa vượng, bị ức chế miễn dịch của tế bào và miễn dịch của các chất lỏng trong cơ thể lên cao. Tuy rằng nhân có thể tăng cường miễn dịch, làm cho kháng thể tăng lên nhiều, giúp kích thích kháng hạch kháng thể hoạt động, nhưng điều này lại không thích hợp những bệnh trên.
10. Không dùng cho trẻ dưới 14 tuổi:
Cơ thể thuần dương (khí dương còn non và giữ vai trò chủ yếu trong hoạt động sinh lý của trẻ trong thời kỳ sinh trưởng), âm thường không đủ, dương thì dư thừa, không nên sử dụng nhân sâm để làm bổ dương khí của chúng. Nhân sâm có thể thúc đẩy sự phát dục của tuyến sinh dục phát triển, đó là điều rất nên tránh đối với trẻ nhỏ để tránh cho tuyến sinh dục sớm thành thục.
Trẻ nhỏ, dưới 1 tuổi lại càng không được dùng nhân sâm, ngay cả tuổi thanh niên khỏe mạnh cũng không nên dùng nhân sâm khi chưa xin ý kiến tư vấn của bác sĩ.
>>>Xem thêm bài viết Sử dụng nhân sâm tươi có tác dụng phụ không tại link sau đây:
https://saponin.vn/su-dung-nhan-sam-tuoi-co-tac-dung-phu-khong.htm